Dirk Filarski
"Filarski, Dirk Herman Willem"
(Amsterdam 1885-1964 Zeist)
Dirk Filarski wordt gerekend tot de Bergense School. Hij vertrok in 1912 naar Zwitserland, waar hij berglandschappen met opvallende kleuraccenten schilderde. Tussen 1912-1917 verbleef hij langere perioden in Zwitserland en Italië (Lago Maggiore). Hierna werkte hij enige tijd in het Berner Oberland waar hij berglandschappen schilderde in een donker-der palet. Na 1923 werden zijn kleuren steeds lichter. Filarski reisde veel naar Zuid-Europa. In 1925 woonde hij met zijn gezin in Tourettes-sur-Loupe, waar hij schilderijen met groene, gele en lichtbruine tinten maakte. Hij reisde dat jaar ook met Matthieu Wiegman door Toscane naar Rome.
Dirk Filarski was onrustig van aard en kon zich moeilijk aan een plek verbinden. Voortdurend reisde hij naar Duitsland, Frankrijk, Italië en Zwitserland met Bergen als uitvalshoek. ‘Nederland is te eenvoudig van kleur. Ik heb te weinig variatie voor ogen’ moet hij eens gezegd hebben. Hoewel Filarski bekend staat als Bergense school schilder, is dit vroege werk licht en kleurrijk. Later werd zijn werk donkerder en keerden veelal bruintinten terug in zijn werk. In Zwitserland daarentegen werden de bergen in brede lijnen en felle kleurbanen op het doek gezet.
Dirk Filarski werd ook wel Lakkie genoemd omdat hij overal, zo schijnt, lak aan had. Hij was gehuwd met Lien Smorenberg, zus van de schilder Dirk Smorenberg. Samen bezochten de kunstenaars in de jaren 1912-1914 meerdere malen Zwitserland. Daar verbleven zij bij de musicus Nick Ebels in de omgeving van Geneve. Hier waren zij eindeloos gefascineerd door de uitdagingen die de bergen hen boden. Ze schilderden het berglandschap met moderne en ongebruikelijke kleuren. In Nederland behoorden zij binnen de kunstenaarsvereniging Sint Lucas tot ‘de blauwen’; de kunstenaars die steeds meer lichte kleuren in hun werk toepasten.
Dit artikel verscheen in het Studio 2000 magazine 2014/34.